Điều trị hội chứng ruột kích thích theo Đông y

Hội chứng ruột kích thích hay viêm đại tràng co thắt được Đông y vào các chứng: tiết tả, lỵ tật, hưu tức lỵ, táo bón, phúc thống

• ca gai leo

Theo y học cổ truyền, hội chứng ruột kích thích, nguyên nhân bên ngoài là do lục dâm (phong, hàn, thử, thấp, táo, hỏa), nguyên nhân bên trong là (thất tình) hỷ nộ ưu tư bi khủng tác động làm rối loạn công năng  các tạng phủ đặc biệt là tỳ vị, thận và can.

Các triệu chứng thường gặp của bệnh là đau bụng hố chậu phải, sôi bụng, đầy trướng bụng, thường đau quặn, mót rặn, đi phân nát nhiều lần, táo bón có nhầy phân, đại tiện táo lỏng xen kẽ…toàn thân mệt mỏi, gầy sút, có khi sốt.

Nguyên tắc điều trị: tùy theo chứng tiết tả, lỵ tật, phúc thống mà dùng một trong ba phương pháp: Kiện tỳ chỉ tả, thanh nhiệt hóa thấp chỉ thống và hoạt huyết hóa ứ.

Một số bài thuốc Đông y điều trị hội chứng ruột kích thích khá hay

Bài 1: nhân sâm 10g, phục linh 9g, bạch truật 9g, cam thảo 6g, trần bì 9g, bán hạ 12g, sa nhân 6g, mộc hương 6g (hoặc hương phụ 6g). Sắc uống, dùng cho người hay nôn mửa, tiêu chảy, tỳ hư, hàn thấp trệ; viêm loét dạ dày – hành tá tràng, viêm đại tràng mạn, rối loạn chức năng đường ruột.

Bài 2: Sâm linh bạch truật tán: nhân sâm,  bạch  truật,  phục linh, sơn dược mỗi vị 80g; liên nhục, bạch biển đậu,  ý dĩ nhân, sa nhân, cát cánh, cam thảo sao mỗi vị 40g. Các vị tán bột làm hoàn, mỗi lần uống 6g nước ấm. Trị tiêu chảy mạn tính, viêm dạ dày, xơ gan, viêm thận.

Bài 3: Hoắc hương chính khí tán: hoắc hương 12g, thần khúc 8g, trần bì 12g, phục linh 12g, bạch truật 12g, tô diệp 12g, cát cánh 8g, bạch chỉ 8g, đại phúc bì 12g, hậu phác 10g (sao tẩm gừng), chích thảo 4g. Các vị tán bột mịn, mỗi lần uống 6 – 12g với nước gừng. Trị cho viêm ruột cấp, tiêu chảy cấp, lỵ trực khuẩn mạn tính…

Lưu ý: Người bệnh cần kiêng ăn gỏi, chất béo có dầu mỡ nhiều, duy trì đầy đủ các chất.

Nếu đi ngoài liên tục, đi lỵ ra máu, mủ, bụng đau, mót rặn có khi sốt, vật vã, co giật cần được cấp cứu bằng y học hiện đại sớm, vừa đảm bảo tính mạng cho bệnh nhân, đồng thời tránh lây lan trong những trường hợp dịch bệnh tả, lỵ…